25 Mayıs Etik Günü

25 Ma­yıs ta­ri­hi, bü­tün dün­ya­da etik gü­nü ola­rak kut­lan­mak­ta­dır. Bi­zim kül­tü­rü­mü­ze kav­ram ola­rak fark­lı olan bu te­rim, son yıl­lar­da ül­ke­miz­de de önem ka­zan­mış­tır. Bu gü­nün ne an­la­ma gel­di­ği­ni ve ni­çin kut­lan­dı­ğı­nı bil­mek için ön­ce­lik­le kı­sa bir söz­lük ça­lış­ma­sı yap­mak ya­rar­lı ola­cak­tır.

‘Etik’ Yu­nan­ca et­hos ya­ni “tö­re” söz­cü­ğün­den tü­re­miş­tir. Yu­nan­ca kul­la­nı­mı ‘Eti­ka’dır. Fel­sefe­nin dört ana da­lın­dan bi­ri­dir. Yan­lış­la doğ­ru­yu ayırt ede­bil­mek ama­cıy­la ah­lâk kav­ra­mı­nın do­ğa­sı­nı an­la­ma­ya ça­lış­mak­ta­dır. Bu yö­nüy­le, ken­di­ne ait ku­ral­la­rı ol­sa bi­le, ha­len tar­tı­şı­la­rak ge­li­şen bir dal­dır.

Bu­gün kar­şı kar­şı­ya bu­lun­du­ğu­muz so­run top­lum­sal ya­şan­tı­mız­da­ki ge­liş­me­le­rin ve ye­ni­lik­le­rin top­lu­mun ge­ne­li için ge­çer­li ola­cak de­ğer yar­gı­la­rı­nı oluş­tu­ra­ma­mış ol­ma­sı­dır. Biz, cum­hu­ri­yet­le ka­zan­dı­ğı­mız Ata­türk dev­rim­le­ri­nin, ya­şa­mı­mı­za sok­tu­ğu de­ğer yar­gı­la­rı­na gü­ve­ni­yo­ruz ve ge­çer­li­li­ği­ni ko­ru­du­ğu­na ina­nı­yo­ruz. Ev­ren­sel dü­zey­de ge­çer­li olan Ata­türk il­ke ve dev­rim­le­ri­ni tek­no­lo­jik ge­liş­me­le­rin gü­nü­müz­de ya­şat­tı­ğı top­lum­sal dö­nü­şüm­ler bi­le es­ki­te­me­mek­te­dir.

İn­sa­noğ­lu var ol­du­ğun­dan bu ya­na ah­lâk­lı ol­ma kay­gı­sı­nı için­de ta­şı­mış­tır. İyi ve kö­tü ola­nı an­la­mak için ken­di ken­di­si­ne bun­la­rın ne ol­du­ğu so­ru­su­nu sor­muş­tur. İş­te bu aşa­ma­da ah­lâ­ki­lik prob­le­mi ile kar­şı­laş­mış­tır. Çev­re­sin­de gör­dü­ğü in­san­la­rın ve et­ra­fın­da­ki nes­ne­le­rin bir ta­kım de­ğer­ler­le an­lam ta­şı­dı­ğı­nı gör­müş­tür. Bu de­ğer­ler de o in­sa­nın ah­lâ­kî ya­pı­sı­nı be­lir­le­miş­tir. De­ğer­le­re dik­kat edil­me­di­ğin­de fark­lı ha­re­ket­ler­le kar­şı­la­şıl­dı­ğı za­man ne­yin doğ­ru, ne­yin yan­lış ol­du­ğu ko­nu­sun­da iki­lem­ler içe­ri­si­ne gi­ril­me­si ka­çı­nıl­maz ol­muş­tur. Bu iki­lem­le­rin do­ğal so­nu­cu ola­rak da doğ­ru ve iyi ola­na da­ir çe­şit­li dü­şün­ce­ler ile­ri sü­rül­müş­tür.

“Doğ­ru”nun ve “iyi”nin ne ol­du­ğu­na ait bil­gi­ler in­san­lı­ğın ilk kül­tü­rel ve­ri­le­ri­ne ka­dar gö­tü­rü­le­bi­lir. Ka­bart­ma re­sim­ler des­tan­lar ve ya­zı­lı eser­ler­de bu­na da­ir mo­tif­ler var­dır.”İyi”nin “ne” ol­du­ğu üze­rin­de du­ra­rak di­ğer in­san­la­ra ör­nek olan en önem­li ki­şi­ler hiç kuş­ku­suz fi­lo­zof­lar ve pey­gam­ber­ler­dir.
Fi­lo­zof­lar fel­se­fe­nin ya­pı­sı ge­re­ği “iyi”nin “ne” ol­du­ğu­nu tar­tış­mış­lar fa­kat so­mut dav­ra­nış bi­çim­le­ri ver­mek­ten ka­çın­mış­lar­dır. Pey­gam­ber­ler ise iyi­nin ne ol­du­ğu üze­rin­de du­ra­rak in­san­la­ra ör­nek ol­muş­lar­dır. Pey­gam­ber­ler bu gö­rev­le­ri­ni va­hiy yo­luy­la ye­ri­ne ge­tir­miş­ler­dir. Hz. Mu­ham­med ; “Ben gü­zel ah­lâ­kı ta­mam­la­mak için gön­de­ril­dim.”de­miş­tir.
KA­MU GÖ­REV­Lİ­LE­Rİ ETİK SÖZ­LEŞ­ME­Sİ

Ka­mu hiz­me­ti­nin her tür­lü özel çı­ka­rın üze­rin­de ol­du­ğu ve ka­mu gö­rev­li­si­nin hal­kın hiz­me­tin­de bu­lun­du­ğu bi­linç ve an­la­yı­şıy­la;

Hal­kın gün­lük ya­şa­mı­nı ko­lay­laş­tır­mak, ih­ti­yaç­la­rı­nı en et­kin, hız­lı ve ve­rim­li bi­çim­de kar­şı­la­mak, hiz­met ka­li­te­si­ni yük­selt­mek ve top­lu­mun mem­nu­ni­ye­ti­ni ar­tır­mak için ça­lış­ma­yı,

Gö­re­vi­mi in­san hak­la­rı­na say­gı, say­dam­lık, ka­tı­lım­cı­lık, dü­rüst­lük, he­sap ve­re­bi­lir­lik, ka­mu hak­la­rı­nı gö­zet­me ve hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü il­ke­le­ri doğ­rul­tu­sun­da ye­ri­ne ge­tir­me­yi,

Dil, din, fel­se­fi inanç, si­ya­si dü­şün­ce, ırk, yaş, be­den­sel en­gel­li ve cin­si­yet ay­rı­mı yap­ma­dan, fır­sat eşit­li­ği­ni en­gel­le­yi­ci dav­ra­nış ve uy­gu­la­ma­la­ra mey­dan ver­me­den ta­raf­sız­lık içe­ri­sin­de hiz­met ge­rek­le­ri­ne uy­gun dav­ran­ma­yı,

Gö­re­vi­mi, gö­rev­le iliş­ki­si bu­lu­nan hiç­bir ger­çek ve­ya tü­zel ki­şi­den he­di­ye al­ma­dan, mad­di ve ma­ne­vi fay­da ve­ya bu ni­te­lik­te her­han­gi bir çı­kar sağ­la­ma­dan, her­han­gi bir özel men­fa­at bek­len­ti­si için­de ol­ma­dan ye­ri­ne ge­tir­me­yi,

* Ka­mu mal­la­rı ve kay­nak­la­rı­nı ka­mu­sal amaç­lar ve hiz­met ge­rek­le­ri dı­şın­da kul­lan­ma­ma­yı ve kul­lan­dır­ma­ma­yı, bu mal ve kay­nak­lan is­raf et­me­me­yi,

* Ki­şi­le­rin di­lek­çe, bil­gi edin­me, şi­ka­yet ve da­va aç­ma hak­la­rı­na say­gı­lı dav­ran­ma­yı, hiz­met­ten ya­rar­la­nan­la­ra, ça­lış­ma ar­ka­daş­la­rı­ma ve di­ğer mu­ha­tap­la­rı­ma kar­şı il­gi­li, na­zik, öl­çü­lü ve say­gı­lı ha­re­ket et­me­yi,

*Ka­mu Gö­rev­li­le­ri Etik Ku­ru­lun­ca ha­zır­la­nan yö­net­me­lik­ler­le be­lir­le­nen etik dav­ra­nış il­ke ve de­ğer­le­ri­ne bağ­lı ola­rak gö­rev yap­ma­yı ve hiz­met sun­ma­yı ta­ah­hüt ede­rim.

Ya­kın ge­le­cek­te baş­ta ka­mu gö­rev­li­le­ri ol­mak üze­re tüm top­lu­mun etik il­ke­le­re uy­ma­sı sağ­la­na­cak, böy­le­lik­le top­lu­mun hu­zur ve mut­lu­lu­ğu da­ha kı­sa sü­re­de sağ­lan­mış ola­cak­tır.